Dziedzictwo kulturowe i sztuczna inteligencja
Sztuczna inteligencja może pomóc w analizie i badaniu różnych aspektów kultury i sztuki i w ten sposób prowadzić do odkrywania nowych trendów i inspiracji dla twórców.
Zapraszamy do zapoznania się z rozważaniami na temat dziedzictwa kulturowego i sztucznej inteligencji:
Król, K. (2023). Dziedzictwo kulturowe i sztuczna inteligencja. W: W. Knapik, K. Król, G. Zięć (red.), Różnorodność dziedzictwa kulturowego Małopolski (s. 251-272). Kraków: Wyd. Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, available at: 10.6084/m9.figshare.25497703
Celem pracy jest analiza dziedzictwa kulturowego przez pryzmat obrazów wygenerowanych przez algorytmy sztucznej inteligencji w oparciu o duże zbiory danych. Szczegółowym przedmiotem analizy są grafiki wygenerowane przez algorytmy Midjourney Bot oraz Leonardo AI na podstawie opisu tekstowego (tzw. prompty). Badana jest semantyka cyfrowych treści w odniesieniu do artefaktów dziedzictwa kulturowego, zarówno w zakresie sprzętu (hardware heritage), jak i oprogramowania (software heritage).
W publikacji wykazano, że algorytmy sztucznej inteligencji mogą generować niepowtarzalne wizualne zestawienia człowieka, przyrody i maszyny, które stymulują rozważania na temat relacji zachodzących pomiędzy ekosystemem cyfrowym a ekosystemem przyrodniczym w ramach koncepcji Świata 4.0.
Utrata dziedzictwa cyfrowego i zapomnienie jego elementów są dwoma różnymi zjawiskami, chociaż oba mogą prowadzić do bezpowrotnego przepadku cyfrowych zasobów.
Algorytmy uczenia maszynowego mogą pomóc w rekonstrukcji zabytków, które zostały zniszczone lub uszkodzone, jak również wspierać digitalizację i udostępnianie cyfrowych kolekcji sztuki, muzyki czy literatury. Jednocześnie jednak, AI może być wykorzystana do tworzenia fałszywych zabytków lub kopii dzieł artystycznych, które mogą wprowadzać w błąd odbiorców (nabywców) i powodować szkody dla dziedzictwa kulturowego. Ponadto, stosowanie sztucznej inteligencji na różnych polach sztuki i kultury może prowadzić do zaniku ich tradycyjnych form, co może wpływać na wartość i znaczenie wybranych elementów dziedzictwa kulturowego.
Dopóki algorytmy sztucznej inteligencji nie będą autonomiczne, są narzędziem w rękach człowieka. Odpowiedzialność za ich wykorzystywanie spoczywa na użytkowniku.
Rozwój AI ma potencjał wniesienia pozytywnego i niepowtarzalnego wkładu na polach sztuki i kultury dzięki zdolności tworzenia nowych ich form, które wykraczają poza tradycyjne wyobrażenia. Dodatkowo sztuczna inteligencja może pomóc w analizie i badaniu różnych aspektów kultury i sztuki i w ten sposób prowadzić do odkrywania nowych trendów i inspiracji dla twórców.