Redakcja

Redakcja

Dziedzictwo kulturowe bywa przeważnie utożsamiane z zabytkami, rozumianymi w sposób tradycyjny, jako np. obiekty ruchome lub nieruchome, zespoły obiektów lub miejsca czy też dzieła sztuki. Tymczasem dziedzictwo kulturowe to nie tylko przydrożne kapliczki, tradycyjne potrawy, pieśni i stroje. Dziedzictwo kulturowe to także programy komputerowe, audycje radiowe i materiały multimedialne — cyfrowe treści. Przez wzgląd na swoją nietrwałość mogą one potrzebować ochrony jeszcze bardziej niż inne dobra kultury.

Przechowywanie danych cyfrowych jest stosunkowo proste. Zapewnienie ich dostępności i użyteczności już takie nie jest. Utrata danych, które w większości zapisywane są w formie cyfrowej stała się problemem cywilizacyjnym. W serwisie digitalheritage.pl publikowane są treści związane z upowszechnianiem, digitalizacją, ochroną, przechowywaniem i zachowaniem obiektów cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Głównym redaktorem serwisu jest dr inż. Karol Król.

Serwis digitalheritage.pl jest odpowiedzią na spostrzeżenia, które poczyniono podczas I Kongresu Archeologii Polskiej w 2013 roku w Warszawie, a mianowicie: (1) społeczeństwo jest zainteresowane archeologią, (2) archeologia jest mało obecna lub wręcz nieobecna w polskich mediach (3) jedną z przestrzeni medialnych słabo zagospodarowanych przez archeologów jest internet, (4) w polskim internecie brakuje wiarygodnych źródeł informacji, poświęconych zagadnieniom archeologii [Zdziebłowski 2014].

Editorial board

Cultural heritage is usually considered equivalent to historic objects or monuments understood in a traditional way as e.g. movable or immovable objects, sets of objects, locations or works of art. Cultural heritage, however, comprises not only roadside shrines, traditional dishes, songs and clothing. It also includes computer programs, radio broadcasts, multimedia and digital contents. In view of their impermanence, they may be in need of protection even more than other cultural assets.

Digital data storage is relatively easy; however, ensuring their availability and usability is no longer like that. The loss of data, most of which are recorded in a digital format, has become a civilisational problem. The website digitalheritage.pl presents contents related to the dissemination, digitisation, protection, storage and preservation of digital cultural heritage objects. The editor-in-chief of the website is Karol Król.

The website digitalheritage.pl is a response to the following comments made during the First Congress of Polish Archaeology held in 2013 in Warszawa: (1) the public is interested in archaeology, (2) archaeology is hardly present or, in fact, absent in Polish media, (3) one of the media spaces poorly utilised by archaeologists is the Internet, (4) Polish language Internet sources provide no reliable sources of information devoted to archaeological issues.

Nauka obywatelska

Serwis digitalheritage.pl* jest realizowany w duchu tak zwanej „nauki obywatelskiej”. Nauka obywatelska to przedsięwzięcia, realizowane również w przestrzeni internetu, w których amatorzy i pasjonaci danej dziedziny realizują projekty badawcze. Projekty nauki obywatelskiej zazwyczaj mają charakter edukacyjny, chociaż służą także celom naukowym, obywatelskim i rekreacyjnym.

Rozwój nauki jako zawodu płatnego jest zjawiskiem stosunkowo nowym, datowanym na drugą połowę XIX wieku. Dwa wieki temu prawie wszyscy naukowcy lub wynalazcy utrzymywali się wykonując inną profesję. Naukowcy-obywatele (citizen scientist) pełnili szczególną rolę w naukach takich jak archeologia, astronomia czy historia naturalna, w których umiejętność obserwacji była ważniejsza niż posiadanie kosztownego sprzętu. Naukowiec obywatelski to wolontariusz, który gromadzi i/lub przetwarza dane w ramach badania naukowego [Silvertown 2009].

Citizen science

The website digitalheritage.pl* is maintained and run in the spirit of the so-called “citizen science”. Citizen science is a set of undertakings realised inter alia within the Internet space, in which amateurs and enthusiasts of a particular discipline carry out research projects. Citizen science projects are usually educational in nature but they also serve scientific, civic and recreational purposes.

The development of science as a paid profession is a relatively new phenomenon dating back to the second half of the 19th century. Two centuries ago, almost all scientists or inventors supported themselves by practising other profession. Citizen scientists played a particular role in sciences such as archaeology, astronomy or natural history, in which the ability to observe was more important than possessing expensive equipment. A citizen scientist is a volunteer who collects and/or processes data as part of scientific research.

Karol Król

*Digital Heritage is a blog about software, computer, video game and technology history, founded in 2019 and run by Karol Król.

Współpraca z nauką i praktyką

Członkowie redakcji wchodzą w skład zespołu realizującego międzynarodowy projekt naukowy: Cultural heritage of small homelands (International Academic Partnerships, The NAWA Programme, PPI/APM/2018/1/00010/U/001). Projekt realizowany jest przez Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, a jego kierownikiem jest prof. Józef Hernik.

Projekt opiera się na dziedzictwie kulturowym „małych ojczyzn”, które przetrwało do dziś w oryginalnych gatunkach roślin i zwierząt, krajobrazie, i stanowi wyjątkowe bogactwo i wartość. Głównym celem projektu jest opisanie dziedzictwa kulturowego zachowanego w małych społecznościach lokalnych na przykładzie regionu małopolskiego oraz opisanie podobnych ekosystemów w Europie i na świecie.

Źródła

• Silvertown, J. (2009). A new dawn for citizen science. Trends in Ecology & Evolution, 24(9), 467-471. https://doi.org/10.1016/j.tree.2009.03.017
• Zdziebłowski, Sz. (red.) (2014). Cyfrowy archeolog. Podręcznik promocji archeologii w nowych mediach. Poznań: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu.