E-mail: nowa era komunikacji elektronicznej

Pierwszy e-mail został wysłany przez Raya Tomlinsona w 1971 roku. Raymond Samuel Tomlinson urodził się w Amsterdamie w Nowym Jorku w 1941 roku. Jest absolwentem Massachusetts Institute of Technology (MIT) [Internet Society 2019b]. Tomlinson wysłał pierwszą, historyczną wiadomość e-mail na inny komputer* znajdujący się w tym samym pokoju, aby sprawdzić, czy oprogramowanie, które stworzył działa.

*Pierwszy e-mail został wysłany pomiędzy komputerami BBN-TENEXA oraz BBN-TENEXB ustawionymi obok siebie i połączonymi siecią ARPANET. Tomlinson wysłał do siebie kilka wiadomości testowych z jednej maszyny na drugą. Kiedy stało się jasne, że program pocztowy działa (SNDMSG z obsługą poczty sieciowej), Tomlinson wysłał wiadomość elektroniczną do pozostałych członków grupy projektowej wyjaśniając, jak wysyłać wiadomości przez sieć [History of Computers 2019].

Rozwój poczty elektronicznej został zapoczątkowany przez eksperyment, który pozwolił sprawdzić, czy istnieje możliwość przesłania wiadomości między dwoma komputerami. Tomlinsonowi często zadawano pytanie, jaka była treść pierwszej wiadomości. Ludzie byli przeważnie rozczarowani, gdy odpowiadał, że „mało kto przywiązywał uwagę do wiadomości testowych, i ja też nie pamiętam przesłanej wtedy treści” [Swatman 2015].

Ray Tomlinson zapoczątkował w 1971 roku nową erę komunikacji elektronicznej.

Popularność e-maili nie słabnie

Pomimo wzrostu znaczenia różnych komunikatorów mobilnych i aplikacji do czatowania popularność poczty e-mail nie maleje. W 2018 roku z poczty e-mail korzystało na całym świecie około 3.8 mld użytkowników. Do 2023 roku prognozowany jest wzrost liczby użytkowników do 4.4 mld [Clement 2019a]. Ciemną stroną poczty elektronicznej jest spam, chociaż liczba niechcianych wiadomości sukcesywnie spada. W 2018 roku wiadomości spamowe stanowiły 45.3% e-maili na świecie, w porównaniu z 59.8% w 2016 roku [Clement 2019b].

Tomlinson nie jest autorem terminu „e-mail” (skrót od „poczta elektroniczna” – electronic mail). Termin ten pojawił się kilka lat po wysłaniu pierwszej wiadomości elektronicznej.

W 1967 roku R. Tomlinson dołączył do firmy badawczo-rozwojowej Bolt Beranek i Newman (BBN Technologies). W BBN rozwijał Network Control Protocol (NCP), poprzednik TCP/IP, dla systemu TENEX, w tym implementacje protokołów ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network) i TELNET. W 1971 roku opracował pierwszą aplikację, łącząc programy SNDMSG i CPYNET (eksperymentalny program do przesyłania plików), umożliwiającą wysyłanie wiadomości e-mail do użytkowników na innych komputerach. Wybrał znak @, aby oddzielić wiadomości lokalne (local mail) od sieciowych (network mail). W ten sposób narodził się e-mail sieciowy typu „osoba do osoby”, a ‘użytkownik@host’ stał się standardem zapisu adresów e-mail [Internet Society 2019a].

Koncepcja wysłania innej osobie wiadomości za pośrednictwem komputera nie została wymyślona przez Tomlinsona. Informatycy od lat wymieniali wiadomości na maszynach. Jednak poprzednie formy komunikacji elektronicznej pozwalały jedynie na wysyłanie wiadomości do innych użytkowników tego samego komputera lub na numerowane skrzynki pocztowe, gdzie istniał przymus drukowania wiadomości. Tomlinson chciał wysyłać wiadomości do ludzi, a nie do skrzynek pocztowych, więc postanowił zmodyfikować i połączyć programy, które już istniały [Swatman 2015].

Pomimo, że format e-maili zmienił się w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, ‘użytkownik@host’ pozostał standardem zapisu adresów e-mail.

Oprogramowanie pocztowe SNDMSG było szeroko rozpowszechniane przez lata i okazało się być wyjątkowo innowacyjnym rozwiązaniem. Oprócz swojego wkładu w rozwój poczty e-mail, Tomlinson odegrał znaczącą rolę w opracowaniu pierwszych standardów związanych z pocztą elektroniczną. W 1972 roku był on jednym z uczestników spotkania poświęconego ulepszeniu protokołu FTP w celu obsługi poczty e-mail, który był używany do 1982 roku, kiedy to został zastąpiony protokołem SMTP. Ponadto Tomlinson był współautorem RFC-561 (wrzesień 1973 roku), pierwszego standardu dla formatów wiadomości e-mail. RFC 561 zdefiniował kilka pól e-mail, które obowiązują do dzisiaj. np. Od, Temat i Data [Internet Society 2019a].

Oldest electronic spam

W 1978 roku Gary Thuerk (USA) wysłał pierwszego „masowego e-maila”, tzn. e-maila do wielu użytkowników na raz. E-mail został wysłany na 397 kont pocztowych znajdujących się w sieci ARPANET Amerykańskiego Departamentu Obrony, a w treści zawierał zaproszenie na demonstrację komputerów DECSYSTEM [World Records 2019]. W 1998 roku do słownika języka angielskiego (Oxford English Dictionary) dodano słowo (email) SPAM oznaczające niechciane wiadomości wysyłane masowo pocztą e-mail (tzw. spamowanie). W 1996 roku po raz pierwszy w USA wysyłano więcej wiadomości pocztą elektroniczną niż konwencjonalną. W 2003 roku po raz pierwszy spam stanowił ponad połowę wszystkich wysłanych wiadomości e-mail [History of Computers 2019].

Niedawno R. Tomlinson został uhonorowany miejscem w Internet Hall of Fame, obok takich wynalazców jak Vint Cerf, Tim Berners-Lee czy Van Jacobson. Podczas tego wydarzenia mówił o skutkach upowszechnienia poczty elektronicznej [Swatman 2015].

Źródła

Clement, J. (2019a). Number of e-mail users worldwide from 2017 to 2023 (in millions). Statista, http://bit.ly/2ZdO3O2
Clement, J. (2019b). Global spam volume as percentage of total e-mail traffic from 2007 to 2018. Statista, http://bit.ly/30peptO
History of Computers (2019). The First E-mail Message of Ray Tomlinson. History of Computers, http://bit.ly/31R2WmO
Internet Society (2019a). Raymond Tomlinson. Internet Hall of Fame Innovator. Internet Society, http://bit.ly/33FaMSt
Internet Society (2019b). Official Biography: Raymond Tomlinson. Internet Hall of Fame. Internet Society, http://bit.ly/2NizDpj
Swatman, R. (2015). 1971: First Ever Email. Guinness World Records Limited, http://bit.ly/2KHm4OC
World Records (2019). Oldest electronic spam. Guinness World Records Limited, http://bit.ly/2ZfoSWY