Promowanie dziedzictwa sprzętu i oprogramowania

Promowanie dziedzictwa sprzętu i oprogramowania

Badania pokazały, że w dokumentach strategicznych dziedzictwo kulturowe zajmuje coraz więcej miejsca i poświęca się mu coraz więcej uwagi. Jednocześnie do strategicznych kierunków rozwoju zaliczana jest cyfryzacja, także w obszarze kultury.

W niedzielę 11 grudnia 2022 roku odbyła się wizyta studyjna członków zespołu RuralStrateg w Muzeum Elektroniki w Krakowie. W rozmowach uczestniczyli Łukasz i Artur Bazarnik, właściciele muzeum. Rozmowy dotyczyły trudności w prowadzeniu placówek muzealnych, które utrzymują (serwisują, kompletują, konserwują) i prezentują sprzęt elektroniczny, w tym komputery i konsole udostępniane zwiedzającym do bezpośredniego użytku. Poruszono także kwestie edukacji informatycznej, również w obszarach historii i kultury oraz w kontekście archaicznego sprzętu i oprogramowania. Co warte podkreślenia, Muzeum Elektroniki w Krakowie, oprócz sprzętu marek globalnych, prezentuje także eksponaty produkcji polskiej, dokumentujące historię lokalnych społeczności Krwodrzy w Krakowie i historię gospodarczą Polski.

Od lewej: Łukasz i Artur Bazarnik, właściciele Muzeum Elektroniki w Krakowie, dr inż. Karol Król, Laboratorium Cyfrowego Dziedzictwa Kulturowego, RuralStrateg, URK.

Opracowania strategiczne podkreślają wyjątkowość kulturową i przyrodniczą regionów, zwracając szczególną uwagę nie tylko na zabytki, ale także na kulturę, w tym rzemiosło, zwyczaje, tradycje, folklor, kulinaria i krajobraz. Ponadto strategie i polityki rozwoju województw zakładają wykorzystywanie walorów miejsc zabytkowych oraz samych zabytków do budowania marki i wizerunku, a także rozwoju gospodarki regionu [Król i in. 2021].

Pominięcie cyfrowego dziedzictwa w opracowaniach strategicznych naraża przyszłe pokolenia na utracenie niepowtarzalnego fragmentu historii techniki i kultury.

Z analizy fraz kluczowych pozyskanych ze strategii województwa małopolskiego wyłania się kierunek, w jakim podąża gromadzenie, zachowanie i udostępnianie zasobów dziedzictwa kulturowego, a mianowicie: cyfrowa kultura, cyfrowe dziedzictwo kulturowe i cyfryzacja kultury. Analizy ujawniły, że w Strategiach 2013 oraz 2020 słowo „cyfrowe” i jego warianty pojawiło się jedynie kilka razy. Natomiast w Strategii Rozwoju Województwa Małopolska 2030 słowo „cyfrowy” i jego różne zestawienia pojawiły się już 74 razy.

Muzeum Elektroniki w Krakowie. Fot. Karol Król

Jednocześnie, całkowicie niezauważony pozostaje potencjał cyfrowego dziedzictwa kulturowego, które wydaje się nie być w ogóle uwzględnione w dokumentach strategicznych. Tymczasem w Małopolsce liczne są placówki, które trudnią się zachowaniem i promowaniem dziedzictwa sprzętu i oprogramowania. Jednocześnie pełnią one funkcje edukacyjne. W konsekwencji warto rozważyć uwzględnienie ich oraz cyfrowego dziedzictwa kulturowego w opracowaniach strategicznych. Pominięcie go naraża przyszłe pokolenia na utracenie niepowtarzalnego fragmentu historii techniki i kultury.

Karol Król

Król, K., Hernik, J., Prus, B. (2021). Dziedzictwo kulturowe w strategiach rozwoju województwa małopolskiego. W: J. Hernik, B. Prus, K. Król (Eds.), Katalog dziedzictwa kulturowego Małopolski (p. 53-69). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. https://doi.org/10.6084/m9.figshare.17161766