Z wizytą w Muzeum Flipperów Pinball Station w Warszawie
W Interaktywnym Muzeum Flipperów Pinball Station, mogło by się wydawać, że nieco ukryte(?), trochę „za drzwiami” i bardzo skromnie opisane, z pewnością w ogóle nie wyeksponowane, znajdują się chyba najstarsze eksponaty tej kolekcji*.
*Komentarz ten otwiera pełną życzliwości dyskusję na temat aranżacji pomieszczeń w prywatnych muzeach retrogamingu i retrocomputingu i zwraca uwagę na potrzeby grona odwiedzających, którzy nie są zainteresowani samym graniem, lecz umiejscowieniem automatów do gier, konsol i komputerów w kontekście przemian społeczno-gospodarczych i kulturowych.
Zredagował: Karol Król. Wizyty studyjne zrealizowano w ramach projektu pt. Mapowanie muzeów cyfrowego dziedzictwa kulturowego w Polsce (DigiMap), RID nr K/658/2024/WRE.
Jedne z najstarszych automatów do gier w Muzeum Flipperów Pinball Station w Warszawie. Fot. Karol Król (17.07.2024)
Subiektywne odczucie niektórych odwiedzających ekspozycję w Pinball Station może być takie, że w niewielkim stopniu informuje ona o kontekście społeczno-gospodarczym i kulturowym powstania automatów do gier, a także ciekawostkach związanych choćby z ich produkcją czy użytkowaniem. To wielka szkoda, ponieważ informacje o historii i ewolucji automatów do gier mogą być niezwykle interesujące i wartościowe, szczególnie dla osób, które nie są zapalonymi graczami.
Pinball Station jest pierwszym interaktywnym muzeum flipperów w Warszawie. Wraz z innymi miejscami tego typu, pełni ono misję opieki nad artefaktami cyfrowymi oraz przyczynia się do popularyzacji wiedzy na ich temat, funkcjonując w trudnych warunkach rynkowych.
Przeszkodami w detalicznej ekspozycji i aranżacji pojedynczych maszyn mogą być m.in. ograniczona przestrzeń muzeum oraz model biznesowy. Automaty do gier były i nadal są projektowane w celach zarobkowych oraz mają dostarczać rozrywki, zatem ich rozkład w pomieszczeniach i prezentacja są związane z zapewnieniem interakcji i bezpośrednią dostępnością dla użytkowników. Z tego powodu funkcje informacyjna i edukacyjna mogą być postrzegane jako drugoplanowe. Brak detalicznej, opisowej aranżacji może wynikać także z powodów prozaicznych, ale bardzo istotnych, a związanych z ograniczoną powierzchnią ekspozycji.
Na stronie internetowej Pinball Station można przeczytać: „Chciałbyś dowiedzieć się więcej o tych fantastycznych grach? To zapraszamy na godzinny instruktaż (wymagana rezerwacja). Nasz przewodnik pokaże Ci wnętrze flippera i podstawowe triki. Opowie także o historii pinball’a, pokaże jak zmieniały się na przełomie kilku dekad.” Istnieje zatem możliwość umówienia wizyty z przewodnikiem, który przybliży historię automatów, jednak jest to usługa dodatkowa.
Chcę grać, a nie zgłębiać historię gier
Ponadto, taka, a nie inna aranżacja automatów może wynikać ze specyfiki grupy docelowej, do której są one adresowane. Muzeum może być po prostu nastawione na (retro)graczy, którzy (nierzadko) doskonale znają historię automatów lub są zainteresowani w szczególności rozgrywką (rozrywką), mniej zaś wczytywaniem się w kontekst historyczny. W konsekwencji skromna charakterystyka opisowa automatów znajduje się zwykle na niewielkiej tabliczce (naklejce) dołączonej do automatu. Ta wydaje się być trudno dostrzegalna i uboga w treści. Przykład rozbudowanej, opisowej aranżacji eksponatów można zaobserwować np. w Narodowym Muzeum Techniki w Warszawie, jednak jest to największa placówka muzealnictwa technicznego w Polsce i trudno te dwa miejsca porównywać. Narodowe Muzeum Techniki można jednak stawiać za wzór do naśladowania i podpatrywać pewne rozwiązania związane z aranżacją ekspozycji.
Rekapitulacja
Konkludując, pomimo pewnych subiektywnie postrzeganych niedoskonałości w opisie ekspozycji, trudno zaprzeczyć, że Muzeum Flipperów Pinball Station i inne miejsca tego typu, jak np. Warsaw Arcade Museum, Muzeum Elektroniki w Krakowie czy też Muzeum Gry i Komputery Minionej Ery we Wrocławiu, tj. prywatne muzea retrogamingu i retrocomputingu, pełnią misję opieki nad artefaktami cyfrowymi oraz przyczyniają się do popularyzacji wiedzy na ich temat, i co bardzo ważne, robią to funkcjonując w trudnych warunkach rynkowych.
Pingback: Mapowanie muzeów cyfrowego dziedzictwa kulturowego – RuralStrateg