Nie granie, lecz ambitne projekty konserwatorskie
Muzeum Historii Komputerów i Informatyki (MHKI) w Katowicach to właściwie jedyne miejsce tego typu w Polsce, gdzie historia technologii komputerowych spotyka się z praktyką, ale rozumianą nie jako granie w gry, lecz ambitne projekty konserwatorskie służące zachowaniu historii informatyki na długie lata. Jednym z efektów wielu inicjatyw podejmowanych w MHKI jest model konsoli GEM-1 ZUK Mera-Elzab wykonany w technologii druku 3D.
Zredagował: Karol Król. Wizyty studyjne zrealizowano w ramach projektu pt. Mapowanie muzeów cyfrowego dziedzictwa kulturowego w Polsce (DigiMap), RID nr K/658/2024/WRE.
Podając za publikacją opracowaną na podstawie wywiadu przeprowadzonego 15 lutego 2019 r. z dyrektorem MHKI – Krzysztofem Chwałowskim1, można wymienić następujące fakty na temat MHKI:
- największa w Polsce instytucja koncentrująca się na ochronie dziedzictwa informatycznego,
- utworzone 4 marca 2015 roku z inicjatywy osób prywatnych, które założyły w tym celu Stowarzyszenie Przyjaciół Muzeum Komputerów,
- podmiot rynkowy; udostępnianie zbiorów gościom odbywa się na zasadach komercyjnych,
- muzeum narracyjne, którego funkcjonowanie opiera się głównie na pracy wolontariuszy,
- spośród postulatów, jakie programowo stara się realizować MHKI, na pierwszym planie jest interaktywność oraz autentyzm; wystawiany jest oryginalny sprzęt z epoki łącznie z peryferiami z analogicznego okresu, tj. monitorami CRT, myszami kulkowymi, dżojstikami, itd.
- zwiedzanie jest możliwe tylko z przewodnikiem, który przedstawia zasób ekspozycji w odpowiedniej kolejności,
- certyfikowani przewodnicy są przeszkoleni pod względem kompetencji technicznych i znajomości eksponatów; uprawnienia przewodników są potwierdzane egzaminami teoretycznym i praktycznym,
- założyciele MHKI są zwolennikami ortodoksyjnego podejścia konserwatorskiego,
- priorytetem MHKI jest ratowanie polskiego dziedzictwa informatycznego z lat 60.–80.
- powierzchnia ekspozycyjna to około 780 m2 (stan z maja 2021),
- ekspozycja liczy ponad 210 egz. komputerów, konsol i automatów do gier z lat od 1970 r. (Odra 1304) do roku 2006 (Apple iMac G5), (stan z maja 2021); najważniejsze źródła pozyskiwania eksponatów to darowizny osób prawnych, najczęściej przedsiębiorstw państwowych i instytucji publicznych,
- roczna frekwencja kształtuje się na poziomie kilku tysięcy zwiedzających i jest dodatkowo podwyższana przez 2000–3000 osób w czasie Nocy Muzeów.
Chciałoby się napisać: kim jest ta piękna pani?(!) Model konsoli GEM-1 ZUK Mera-Elzab. Technologia druku 3D. Opracowanie Sergiusza Roszczyka z MHKI w Katowicach. Model w skali 1:1 wykonany na podstawie dokumentacji z lat 1976-1978. Obecnie trwają prace nad utworzeniem działającej repliki. Monitor techniczny i wnętrze komputera ODRA.
Więcej o MHKI na stronach DigitalHeritage.pl
Źródła
- Pstrocka-Rak, M., Rak, G. (2021). Ochrona i udostępnianie kulturowego dziedzictwa informatycznego z perspektywy muzeum historii komputerów i informatyki w Katowicach. Muzealnictwo, 62, 179-188. DOI: 10.5604/01.3001.0015.0686