Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie
W Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie prezentowane są eksponaty dokumentujące rozwój myśli inżynieryjnej, jej wpływ na przemiany miasta i życie jego mieszkańców, jednak opowieść muzealna w wielu aspektach dotyczy także obszarów wiejskich, które nie powinny być utożsamiane jedynie z pługiem i bronami.
Na ekspozycję składają się zróżnicowane elementy infrastruktury miejskiej oraz wyposażenia gospodarstw domowych. Spośród eksponatów wyróżniają się m.in. maszyna do pisania dla niewidzących Picht, fonograf Edisona, pierwsze polskie telefony, odbiorniki radiowe Marconi 4LS/1 i Olympic-Z, zabytki polskiej motoryzacji, zabytkowe wagony tramwajowe, ale także komputery Odra 1305, Elwro Junior oraz prawdopodobnie jedyny zachowany egzemplarz mikrokomputera PSPD 90 krakowskiej produkcji.
Komputer Odra 1305
Odra 1305 to komputer trzeciej generacji typu mainframe produkowany przez Wrocławskie Zakłady Elektroniczne „MERA-ELWRO” w latach 70. i na początku lat 80. XX wieku. Był przeznaczony do tworzenia i obsługi baz danych, a także zarządzania procesami produkcyjnymi. Wykorzystywano go w jednostkach akademickich, fabrykach, hutach oraz na kolei. Przez kilkanaście lat wyprodukowano jedynie 346 egzemplarzy tego komputera. Wynika to m.in. z faktu, że komputer był stosunkowo drogi, przez co niewiele przedsiębiorstw mogło sobie pozwolić na jego zakup. W konsekwencji usługi obliczeniowe dla urzędów, zakładów produkcyjnych czy przedsiębiorstw gospodarki komunalnej świadczyły Zakłady Elektronicznej Techniki Obliczeniowej ZETO, będące w jego posiadaniu.
Fot. Karol Król (26.08.2023)
Komputer Odra 1305 prezentowany w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie jest przedostatnim działającym w Polsce egzemplarzem. Z eksploatacji wycofano go 1 kwietnia 2010 roku. Jednostka, poddawana w trakcie eksploatacji wielu naprawom i modyfikacjom, pracowała w Ośrodku Informatyki Kolejowej na stacji towarowej Wrocław Brochów, gdzie służyła do zdalnej inwentaryzacji składów i zestawiania wagonów pociągów towarowych. Warto podkreślić, że w latach 2021-2022 konserwację komputera przeprowadził zespół Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach zajmujący się dokumentowaniem historii systemu komputerowego Odra 1035 w ramach „Operacji Thanasis”.
Mikrokomputer PSPD 90 (1982 rok)
PSPD 90 to programowalna stacja przetwarzania danych, zaprojektowana i produkowana w Krakowskiej Fabryce Aparatów Pomiarowych „MARA-KFAP”. Jest to pierwszy polski mikrokomputer produkowany seryjnie. Urządzenie opracowano w 1978 roku, a przez kilka następnych lat powstało około trzech tysięcy egzemplarzy. PSPD 90 pokazuje kierunek rozwoju komputerów na przełomie lat 70. i 80. XX w. Stanowi on formę pośrednią pomiędzy urządzeniami wielkich gabarytów typu mainframe, a niewielkimi komputerami osobistymi, które zdominowały rynek w latach 80.
Wystawa w Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie jest efektem realizacji unijnego projektu pt. Rewaloryzacja zabytkowej siedziby Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie na potrzeby nowoczesnego muzeum nauki i techniki. Głównym celem projektu jest ochrona i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego zabytkowych obiektów zajezdni tramwajowej Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie na rzecz rozwoju oferty kulturalno-edukacyjnej dla społeczeństwa, bazującej na tym dziedzictwie.