Narodziny hipertekstowego języka znaczników
W 1989 roku Tim Berner-Lee zaproponował projekt globalnego systemu hipertekstowego o nazwie World Wide Web. W tym czasie utworzył także pierwszy serwer WWW – „httpd” oraz pierwszego klienta WorldWideWeb – przeglądarkę-edytor hipertekstu typu WYSWIG (what-you-see-is-what-you-get hypertext browser/editor). Działały one w środowisku NeXTStep na komputerze NeXT [Berners-Lee 2019].
World Wide Web
World Wide Web to cyfrowy wszechświat globalnie dostępnej informacji. Jest to abstrakcyjna przestrzeń, w której ludzie mogą wchodzić w interakcje, i jest głównie wypełniona połączonymi stronami tekstu, obrazami i animacjami, a także dźwiękami, filmami i trójwymiarowymi światami. Pojawienie się WWW zakończyło erę frustrującej niezgodności pomiędzy systemami komputerowymi oraz doprowadziło do „eksplozji dostępności”, z wieloma skutkami społecznymi i ekonomicznymi.
The World Wide Web is simply defined as the universe of global network-accessible information [Berners-Lee 1996].
Sieć została zaprojektowana jako przestrzeń, w której ludzie mogą pracować nad projektem. Pierwotnie miała być osobistym systemem informacyjnym i narzędziem dla grup różnej wielkości, od dwuosobowego zespołu po cały świat. Jednak szybko opracowano nowe funkcje w Sieci, przede wszystkim ze względu na jej ogromny potencjał komercyjny [Berners-Lee 1996].
Hypercard: pierwszy system hipermedialny
Koncepcja hipertekstu była znana już w latach 40. XX wieku, jednak odżyła ze zdwojoną siłą wraz z pojawieniem się komputerów osobistych. Pod koniec lat 80. Bill Atkinson z Apple Computer Inc. opracował aplikację Hypercard dla komputerów Macintosh. Program umożliwiał tworzenie serii kart archiwizacyjnych, które zawierały informacje tekstowe i graficzne. Do nawigacji służyły przyciski ekranowe. Hypercard był jednym z pierwszych udanych systemów hipermedialnych, które powstały przed WWW. Program miał jednak jedno poważne ograniczenie: „przeskoki hipertekstowe” były możliwe tylko w obrębie plików na tym samym komputerze [Raggett i in. 1998].
Pierwsza lista tagów HTML
Podwaliną dla oficjalnych specyfikacji języka HTML była lista znaczników (HTML Tags), zamieszczona w Internecie przez T. Berner-Lee w 1991 roku. Wykaz ten zawierał kilkanaście znaczników oraz ich atrybuty. Zawierał także opis konstrukcji znaczników, sposobu ich użycia oraz zastosowania [Berner-Lee 1991]. Tim Berner-Lee zademonstrował prosty, ale atrakcyjny sposób publikowania tekstu, samodzielnie opracował oprogramowanie, a także własny (relatywnie prosty) protokół HTTP (HyperText Transfer Protocol) obsługujący łącza hipertekstowe. Format tekstu dla HTTP został nazwany HTML (HyperText Markup Language). Hipertekstowa implementacja T. Berner-Lee została zademonstrowana na stacji roboczej NeXT, która zapewniała wiele narzędzi potrzebnych do opracowania prototypu [Raggett i in. 1998].
Język HTML zaproponowany przez T. Berner-Lee był oparty na SGML (Standard Generalized Markup Language), tj. uzgodnionej na arenie międzynarodowej metodzie oznaczania tekstu w jednostkach strukturalnych, takich jak akapity, nagłówki, elementy listy itd. Jednak SGML nie obejmował linków hipertekstowych: pomysł użycia elementu kotwicy z atrybutem HREF należał do T. Berner-Lee, podobnie jak znany obecnie format „www.nazwa.nazwa” do adresowania komputerów w Internecie.
Rycina 1. HTML source code
Źródło: www.w3.org/html/
HTML i jego dynamiczny rozwój
T. Berner-Lee chętnie dzielił się swoim pomysłem z innymi. W 1991 roku uruchomiono otwartą grupę dyskusyjną HTML-talk dla osób zainteresowanych rozwijaniem HTML. Już w 1992 roku Dave Raggett z Hewlett-Packard’s Labs w Bristolu w Anglii skomponował HTML +, bogatszą wersję oryginalnego HTML [Raggett i in. 1998].
Wczesne przeglądarki były oparte na tekście i natychmiast pojawiła się potrzeba wyświetlania cyfr i ikon. W grudniu 1992 roku Marc Andreessen z zespołu Mosaic (jedna z wczesnych przeglądarek internetowych) wprowadził tag <imga> do dokumentu HTML. HTML wciąż się rozwijał. Pojawiły się tagi <backgrounda>, <framea> czy <fonta>. HTML 1.0 został wydany w 1993 roku i był pierwszą oficjalną wersją HTML na świecie. W tym czasie niewiele osób było zaangażowanych w tworzenie stron internetowych, a język był bardzo ograniczony. Pod koniec 1994 roku powstało World Wide Web Consortium. Na początku 1994 roku organizacja IETF (Internet Engineering Task Force*) wydzieliła HTML Working Group, która w 1995 roku wydała HTML 2.0 – pierwszą oficjalną specyfikację języka HTML, traktowaną jako standard i podstawę przyszłych implementacji kolejnych wersji HTML. W sierpniu 1995 roku oddano do użytku przeglądarkę Microsoft Internet Explorer, a we wrześniu 1995 roku Netscape przedstawił propozycję ramek. W listopadzie tego roku trwały intensywne prace nad arkuszami stylów CSS. Z inicjatywy Microsoft pojawiły się tagi <marqueea>, <iframea> oraz <bgsounda> i zaczęły rywalizować o miejsce w specyfikacji [W3resource 2019].
*Internet Engineering Task Force to nieformalne, międzynarodowe stowarzyszenie podmiotów, którego celem jest ustanawianie standardów technicznych i organizacyjnych dla internetu i sieci komputerowych.
Wiele propozycji i „bałagan” w znacznikach
Przez cały ten czas W3C „zaciekle debatowała” nad HTML 3. HTML 3 obejmował nowe funkcje, których nikt nie wspierał, np. <banner> lub <fig>. Był rok 1995 i wszystko było absolutnym bałaganem [Veen 1997]. HTML 3.0 dostarczał nowych, bardziej zaawansowanych funkcji, ale spowalniały one przeglądarkę. Dlatego też prace nad nim zostały całkowicie wstrzymane i rozpoczęto prace nad HTML 3.2, a w grudniu 1996 roku rozpoczęto prace nad projektem Cougar (HTML 4). W styczniu 1997 roku HTML 3.2 był gotowy. Wiosną 1998 roku „zmaterializował się” HTML 4.01 i stał się rekomendacją W3C [W3resource 2019]. HTML 5 można nazwać rozszerzoną wersją HTML 4.01. Pierwsze wydanie HTML 5 pojawiło się w 2014 roku [W3Schools 2019].
Obszerny opis ewolucji języka HTML znajduje się m.in. w rozdziale pt. A history of HTML (Raggett on HTML 4, Addison-Wesley Longman Publishing).
Źródła
- Berner-Lee, T. (1991). HTML Tags, available at: https://www.w3.org/History/19921103-hypertext/hypertext/WWW/MarkUp/Tags.html
- Berners-Lee, T. (1996). WWW: Past, present, and future. Computer, 29(10), 69-77. https://doi.org/10.1109/2.539724
- Berner-Lee, T. (2019). Longer Biography, available at: https://www.w3.org/People/Berners-Lee/Longer.html
- Raggett, D., Lam, J. Alexander, I., Kmiec, M. (1998). A history of HTML [in] Raggett on HTML 4. Addison-Wesley Longman Publishing Co., Inc. Boston, MA, USA, available at: https://www.w3.org/People/Raggett/book4/ch02.html
- Veen, J. (1997). A Brief History of HTML. Wired, available at: https://www.wired.com/1997/04/a-brief-history-of-html/
- W3resource (2019). History of HTML, available at: https://www.w3resource.com/html/HTML-history.php
- W3Schools (2019). HTML History, available at: https://www.w3schools.in/html-tutorial/history/