Maxell – dyskietki na wagę złota

Maxell – dyskietki na wagę złota

Digital Heritage

Maxell – dyskietki na wagę złota

W latach 80. XX wieku na rynku producentów dyskietek komputerowych konkurencja była stosunkowo duża. Wymienić można choćby takich producentów jak IBM, Dysan, 3M (3M diskettes 5 ¼ inch), Sentinel, Verbatim, Amdisk czy Janus [Byte 1983a, 1983b].

Reklamy prasowe dyskietek stanowiły przeważnie połączenie treści zredagowanych językiem korzyści oraz fotografii lub wizualizacji graficznej produktów. Ze schematu wyłamywały się reklamy produktów Maxell, które wnosiły nową jakość.

Holding Maxell

W zasobach Internet Archive Wayback Machine prześledzić można ewolucję strony internetowej firmy Maxell. Pierwsza kopia witryny pochodzi z 1996 roku, co pośrednio wynika z daty utworzenia samego archiwum. Na stronie internetowej Maxell z 1996 roku firma prezentowała swoje produkty w kilku kategoriach, m.in.: akcesoriów komputerowych, w tym nośników danych, baterii jednorazowego i wielokrotnego użytku oraz produktów audio/video.

Firma Maxell została utworzona w 1960 roku. Obecnie Maxell zatrudnia ponad 4000 pracowników z całego świata i funkcjonuje w sektorze technologii (Tech Hardware & Semiconductors) jako Maxell Holdings Ltd. Firma za pośrednictwem swoich spółek dostarcza baterie, nośniki danych, komponenty optyczne, taśmy samoprzylepne, atramenty, folie, obiektywy i urządzenia wyświetlające [Bloomberg 2021].

Złoty standard

Początkiem lat 80. firma Maxell była przez użytkowników komputerów prawdopodobnie najczęściej kojarzona z dyskietkami (floppy disk). Produkty pakowane w zgrabne, czerwone i niebieskie kartonowe pudełka były opatrywane znakiem jakości „Maxell the Gold Standard”, który pełnił jednocześnie rolę swoistego loga (ryc. 1). Reklamy produktów firmy Maxell nie były rzadkością w prasie komputerowej, a na przestrzeni dekady ewoluowały ze standardowej prezentacji przedmiotu (reklama produktów, reklama obiektowa) do reklamy kontekstowej, skupionej na budowaniu skojarzeń oraz (nowoczesnego) wizerunku marki.

maxellRycina 1. Fragment reklamy prasowej akcesoriów komputerowych firmy Maxell (Floppy disk Gold Standard.). Źródło: Byte [1982]

W reklamach podkreślano wysoką jakość i niezawodność produktów (ryc. 2), co było certyfikowane znakiem jakości Gold Standard i miało w latach 80. szczególne znaczenie, ponieważ dyski twarde nie były jeszcze powszechnie montowane w komputerach. Zasadniczo logo firmy przez lata nie uległo zmianie. W reklamach prasowych oprócz jakości i niezawodności podkreślano także innowacyjność i trwałość dyskietek (wydłużoną żywotność). Postawiono również na obsługę klienta i świadczenia gwarancyjne [Byte 1983, Byte 1984].

maxellRycina 2. Fragmenty reklamy prasowej dyskietek komputerowych firmy Maxell z roku 1983 oraz 1984. Źródło: Byte [1983c, 1984]

W kolejnej odsłonie oprawy graficznej produktów Maxell dominował przekaz graficzny, metaforyczny. O ile pierwsze reklamy prasowe miały raczej standardowy charakter, o tyle w połowie lat 80. zrealizowano śmielszą koncepcję skojarzenia produktów Maxell z robotami humanoidalnymi. Data wykorzystania tego motywu w reklamach prasowych może nie być przypadkowa. W 1984 roku ukazała się pierwsza część filmu „The Terminator” (w Polsce „Elektroniczny morderca”), w którym to główną rolę odegrał android. Film odniósł duży sukces, a główna postać mogła kojarzyć się z nowoczesną, futurystyczną technologią. Z drugiej strony androidy z reklamy Maxell w niczym nie przypominały mechanicznego zabójcy z przyszłości.

Skojarzenie reklamy Maxell z wizerunkiem terminatora może być zbyt daleko idące przede wszystkim z uwagi na kontekst sytuacyjny. Androidy występowały bowiem w scenerii biznesowej, umiejscowione początkowo w klasycznie wykończonych wnętrzach, jednak w towarzystwie nowych technologii. W reklamie prasowej z 1986 roku w eleganckim pomieszczeniu wyróżniają się lustro, w którym odbija się komputer stacjonarny, flipchart z wykresem symbolizującym wzrost i rozwój oraz kontekst spotkania biznesowego, któremu przewodniczy „złoty lider” (ryc. 3). Motywem przewodnim, który subtelnie wysuwa się na pierwszy plan są dyskietki Maxell. Lider spotkania symbolizuje „złoty standard Maxell”.

When computers get down to business, they move up to MaxellRycina 3. When computers get down to business, they move up to Maxell [Byte 1986a]

Początkowo można tego nie dostrzec, ale „roboty Maxell” mają w okolicy pasa panel frontowy komputera stacjonarnego wraz z otworem stacji dyskietek i diodami sygnalizacyjnymi. W domyśle jest to miejsce, w którym androidy mogą „aplikować” dane z dyskietek. W takim sensie roboty mogą symbolizować komputer, a cała reklama oznaczała po prostu – „Maxell, najlepsze dyskietki dla twojego komputera”. Warto w tym miejscu zauważyć, że androidy przedstawione w reklamach mają neutralny wizerunek i zdają się być „zachwycone” możliwością korzystania z niezawodnych nośników Maxell. Pomimo stosunkowo prostych rysów, roboty mają delikatnie pogodny „wyraz twarzy”, lub wręcz uśmiechają się. Jednak najbardziej „zachwycony” zdaje się być złoty lider, ponieważ na jego tle reszta towarzystwa jest „nieco osowiała”. Dynamika akcji nie jest największa, jednak ogólny wydźwięk reklamy pozostaje w pełni zrozumiały.

Reklamy prasowe należy odświeżać, aby dostarczyć odbiorcom nowych bodźców i utrwalać swój wizerunek. Spotkania biznesowe mają nie tylko oficjalny charakter. Kolejne wydarzenia z udziałem robotów Maxell zaplanowano w scenerii restauracyjnej, gdzie głównym daniem były dyskietki Maxell – „Nakarm mnie kilobajtami danych” (ryc. 4). Przeglądając prasę branżową z lat 80. reklama tego typu rzucała się w oczy i zapadała w pamięć, zwłaszcza że konkurencja prezentowała się raczej w klasyczny sposób, tj. przy pomocy fotografii produktu wraz z tekstowym opisem jego zalet.

maxellRycina 4. Nakarm mnie kilobajtami danych. Fragment reklamy prasowej dyskietek komputerowych firmy Maxell. Źródło: Byte [1986b]

Maxell po czasie wypracował pewien standard. Reklamy dyskietek pojawiały się zawsze na siódmej stronie czasopisma Byte, zaraz po wprowadzeniu redakcyjnym. Produkty prezentowane były w towarzystwie androidów oraz scenerii, która miała budzić skojarzenia z niezawodnością, wydajnością, nowoczesnością i wysokim standardem. Kontekst miał podkreślać elitarność i wyjątkowość. W reklamie z 1987 roku [Byte 1987] dyskietka Maxell została przedstawiona, jako „ostatnia deska ratunku”, iskra, nośnika oprogramowania i danych, które mogą tchnąć życie w „całkowicie martwy sprzęt komputerowy” (ryc. 5). Wszakże komputer bez oprogramowania jest bezużyteczny. PS: Porównania do historii Frankensteina nie są tu uprawnione.

maxellRycina 5. Maxell the Gold Standard – „The gift of intelligence. Free.” Fragment reklamy prasowej dyskietek komputerowych firmy Maxell. Źródło: Byte [1987].

Zasadniczo Maxell reklamował w prasie komputerowej dyskietki (floppy disks). Jednak firma produkowała także inne nośniki danych, jak np. kartridże (Maxell 1/4” data cartridge). Również one były reklamowane przy pomocy robotów. W tym przypadku android poniekąd wyłaniał się spośród komputerów stacjonarnych unosząc w ręce, w geście tryumfu, jeden z kartridży Maxell, który to „oczywiście” można wykorzystać do wykonywania kopii zapasowej danych (ryc. 6).

maxellRycina 6. Reklama prasowa Maxell 1/4” data cartridge. Źródło: Byte [1988a]

W kolejnej reklamie (ryc. 7) Maxell zapewniał o rozwoju swoich produktów. Jeśli przyjąć, że android symbolizował komputer (wraz z potrzebami, oczekiwaniami i problemami jego użytkowników) to „android Maxell” w kolejnej reklamie edukował pozostałe komputery, wskazywał kierunek i drogę rozwoju. Pełnił rolę przewodnika, mentora, który przekazuje najlepszą wiedzę, jaką posiada o najlepszych dyskietkach, jakie zna…

maxellRycina 7. The evolution of the floppy disk. Źródło: Byte [1988b]

W 1989 roku Maxell zwiększył atrakcyjność swoich produktów dodając 11 dyskietkę ekstra, na której umieszczono grę komputerową 688 Attack Sub (Electronic Arts; MS-DOS) – symulator łodzi podwodnej. Gra dystrybuowana była w specjalnie oznaczonych 10-pakach MD2-D i MD2-HD (ryc. 8). Zestaw był kuszący między innymi dlatego, że gra miała relatywnie dobre recenzje i była jedną z pierwszych, które umożliwiały jednoczesną rozgrywkę dwóch graczy za pośrednictwem modemu.

maxellRycina 8. Play the game of the decade. Free. Źródło: Byte [1989]

Maxell w Bajtku

Historia reklam prasowych nośników danych firmy Maxell zawiera także polskie wątki. Android unoszący w geście tryumfu dyskietkę Maxell pojawił się na okładce polskiego czasopisma komputerowego Bajtek (ryc. 9). Bajtek było jednym z pierwszych czasopism wydawanych w Polsce poświęconych tematyce komputerowej, które ukazywało się w latach 1985–1996 [Król i Czesak, s. 103]. Chociaż na okładce wykorzystano fragment reklamy prasowej dyskietek Maxell, według najlepszej wiedzy autora, informacja o tym nie znalazła się w samym czasopiśmie. Co więcej logo Maxell jest nieczytelne i zdaje się być na okładce zamazane…

Maxell w Bajtku Rycina 9. Dyskietki Maxell na okładce czasopisma Bajtek, numer 6(42), czerwiec 1989 rok. Źródło: Bajtek [1989a].

Pomimo, że w latach 80. prasa komputerowa rozwijała się w Polsce dynamicznie, to oprawa graficzna oraz jakość papieru odbiegały nieco od prasy światowej. Reklamy komputerów, akcesoriów oraz usług komputerowych miały przeważnie formę tekstową. W prosty sposób reklamowane były także dyskietki Maxell, lub raczej ich dystrybutor, tj. ABC Data (ryc. 10). Dyskietki magnetyczne Maxell miały odpowiadać najwyższym światowym standardom zapisu danych.

Maxell w Bajtku Rycina 10. Reklama dyskietek Maxell w czasopiśmie Bajtek, numer 5(41), maj 1989 rok. Źródło: Bajtek [1989b].

Reklama dźwignią handlu

Reklamy prasowe dyskietek Maxell nie były jedynie statyczną prezentacją przedmiotów, lecz budowały pewną narrację, miały wywoływać skojarzenia i przyciągać uwagę. Bardziej spostrzegawczy czytelnicy prasy komputerowej mogli oczekiwać kolejnej wersji reklamy – do czego przyrównana tym razem zostanie jakość produktów Maxell? W jakim kontekście zostanie ona ukazana? Może z wykorzystaniem robotycznych (cyfrowych) bohaterów? Taka prezentacja produktów zapadała w pamięć, a w ostatecznym rozrachunku mogła przesądzać o wyborach dokonywanych przy półkach sklepowych.

Źródła

Zastrzeżenie. Wszystkie wyżej wymienione znaki towarowe należą do swoich (odpowiednich) właścicieli. Nazwy firm i produktów użyte w tym opracowaniu służą wyłącznie do celów identyfikacyjnych.
Disclaimer. All trademarks and registered trademarks mentioned herein are the property of their respective owners. The company and product names used in this document are for identification purposes only.

The source of the figures: Internet Archive (https://archive.org/, accessed on 25 August 2021). Access to the Internet Archive’s Collections is provided at no cost and is granted for scholarship and research purposes only.

Skip to content